„Fraucymer” Na tropach intymnej historii polskiej wersologii

Abstrakt

Przedmiotem artykułu jest próba zarysowania kulturowej historii polskiej wersologii, konkretnie zaś dziejów Pracowni Języka Artystycznego kierowanej przez Marię Renatę Mayenową od końca lat 40. w Instytucie Badań Literackich w Warszawie. Posługując się pytaniami podsuwanymi przez intymną i emocjonalną historię nauki, autor stara się usytuować dzieje nauki o wierszu poprzez przybliżenie osobistej perspektywy Mayenowej i jej współpracownic, wykorzystując jako materiał do analizy przede wszystkim archiwalną korespondencję oraz teksty wspomnieniowe. Z artykułu wyłaniają się dwie zasadnicze tezy. Pierwsza stanowi, iż uprawianie wersologii w PRL nie było wyborem ideologicznie obojętnym, ponadto z samej swej natury umożliwiało czynienie określonych aluzji politycznych. Druga teza jest natomiast taka, że zarówno specyfika prowadzonych badań, jak i styl wywodów były w przypadku Mayenowej i jej współpracownic koherentne względem przyswojonego przez nie modelu wychowania społeczno-kulturowego, etosu pracy, wyznawanych wartości i światopoglądów. Innymi słowy, to, że warszawska wersologia była po wojnie właśnie taka, jaka była, wynikało ze specyficznego splotu przyczyn biograficznych, historyczno-politycznych oraz społeczno-kulturowych.