The Principle of the Verse Segmentation
Main Article Content
Abstrakt
Artykuł niniejszy to przekład opublikowanej w 1984 w książce zbiorowej pracy stanowiącej podstawę prozodyjnej teorii wiersza – oryginalnego projektu badawczego, który rozwinięty został jako samodzielna teoria wiersza w kilku publikacjach książkowych. Omawia on ramy teoretyczne i zasady leżące u podstaw segmentacji wiersza, odróżniając ten sposób segmentacji tekstu od prozy. Autor stwierdza, że tradycyjna teoria wiersza miała trudności z jego skutecznym zdefiniowaniem i analizą z powodu zbyt dużej zależności od poetyckiej metryki. Proponuje nową definicję wiersza, podkreślając rolę segmentacji prozodyjnej oraz pauzy wersyfikacyjnej stanowiącej jej fundament. Wiersz zostaje zdefiniowany jako specyficzny sposób segmentacji tekstu, charakteryzujący się arbitralnymi pauzami, które tworzą wersy. W przeciwieństwie do prozy, gdzie segmentacja jest motywowana czynnikami syntaktycznymi czy logicznymi, segmentacja wierszowa wprowadza ekspresywną, niesyntaktyczną strukturę motywowaną następstwem arbitralnych pauz. Taka definicja oddziela pojęcie wiersza od literackości, od poezji, prozy i artyzmu, pozwalając na bardziej swobodne i wszechstronne zrozumienie zjawiska wiersza.
Downloads
Article Details
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Wydawca „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica” jest upoważniony do korzystania oraz do rozpowszechniana wszystkich opublikowanych w czasopiśmie materiałów na podstawie umowy licencji niewyłącznej nieograniczonej w czasie - zawartej uprzednio na czas nieoznaczony każdorazowo z autorem/ką konkretnego utworu na określonych w tamtejszej umowie polach eksploatacji.
POLITYKA OTWARTEGO DOSTĘPU
„Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica” to czasopismo o otwartym dostępie, a cała jego zawartość jest dostępna bezpłatnie dla użytkowników i instytucji na zasadach Creative Commons Attribution CC-BY 4.0. (uznanie autorstwa). Użytkownicy/ki mogą czytać, pobierać, wykonywać kopie, rozpowszechniać, drukować, wyszukiwać lub linkować do pełnych tekstów artykułów w tym czasopiśmie bez uprzedniej zgody wydawcy lub autora/ki pod warunkiem podania źródła dostępu i autorstwa danej publikacji. Jest to zgodne z definicją otwartego dostępu BOAI (http://www.soros.org/openaccess).
Bibliografia
Balbus Stanisław, Problem segmentacji tekstu prozatorskiego, „Zeszyty Naukowe UJ, Prace Językoznawcze” 1977, no. 5, pp. 261–304,
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Balbus Stanisław, Texte literaire et sa structure acoustique, PWN, Warszawa 1981, Balcerzan Edward, Badania wersologiczne a komunikacja literacka, in: idem, Kręgi wtajemniczenia, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1982, p. 19
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Danes František, lntonace a vers, „Slovo a slovesnost” 1958.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Dłuska Maria, Między prozą a wierszem, „Pamiętnik Literacki” 1963, no. 2, pp. 457–468, reprint in: idem, Studia i rozprawy, Volume II, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1970, pp. 486–499
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Dłuska Maria, Prozodia języka polskiego, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1976.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Dłuska Maria, Próba teorii wiersza polskiego, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1980
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Dłuska Maria, Skrzydła poezji polskiej i współczesny nasz antywiersz, in: Studia z historii i teorii wersyfikacji polskiej, Volume II, PWN, Warszawa 1978
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Dłuska, Systematyka wiersza polskiego, in: idem, Studia i rozprawy, Volume I, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1970, p. 682.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Furmanik Stanisław, Podstawy wersyfikacji polskiej, Wydawnictwo Eugeniusza Kuthana, Kraków 1947, pp. 85, 123.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Horalek Karel, K problemu versove intonace, „Slavisticna Revija” 1957; Karcevski Sergei, Sur la phonologie de la phrase, „Travaux du Cercle Linguistique de Prague” 1931, vol. IV.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kopczyńska Zdzisława, Pszczołowska Lucylla, Le Róle de l’intonation dans la versification, in: Poetics, Poetika, Poetyka, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1961
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Jakobson Roman, Poetyka w świetle językoznawstwa, in: Współczesna teoria badań literackich za granicą. Antologia, ed. H. Markiewicz, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1972, p. 35.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kołakowski Leszek, Rozmowy z diabłem, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1965, pp. 50–54.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kulawik Adam, Tak zwany wiersz emocyjny wśród współczesnych metod kształtowania wiersza, „Przegląd Humanistyczny” 1975, no. 6, pp. 51–67.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Mayenowa Maria Renata, Poetyka teoretyczna. Zagadnienia języka, Wrocław 1974
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Mayenowa Maria Renata,Quelques differences entre un texte versifie et non-versifie, in: Poetics, Poetika, Poetyka, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1961
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Mayenowa, Maria Renata, Wiersz, in: Wiersz. Podstawowe kategorie opisu, part I: Rytmika, ed. J. Woronczak, Ossolineum, Warszawa 1962.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Mukarovsky Jan, Intonacja jako rytmotwórczy czynnik wiersza, in: Wśród znaków i struktur, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1970.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Okopień‑Sławińska Aleksandra, Wiersz nieregularny i wolny Mickiewicza, Słowackiego i Norwida, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1964
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Pospiełow N.S., Sintakticzeskij stroj stichotwornych proizwidienij Puszkina, Moskwa 1960
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Pszczołowska Lucylla, Długość wersu a budowa zdania, in: Poetyka i matematyka, ed.M.R. Mayenowa, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1965
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Pszczołowska, Przyczynek do opisu współczesnej wersyfikacji polskiej, „Teksty” 1975, No. 1, pp. 23–54.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Pszczołowska Lucylla, Intonacja w prozie i wierszu, „Język Polski” 1962, No. 2
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Pszczołowska Lucylla, Wers, in: Wiersz. Podstawowe kategorie opisu, part I: Rytmika, ed. J. Woronczak, Ossolineum, Warszawa 1962, pp. 82–104.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Pszczołowska Lucylla, Z zagadnień składni w utworze wierszowanym, „Pamiętnik Literacki” 1963, no. 1/2, pp. 479–490
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Sawicki Stefan, Wokół opozycji: wiersz-proza, in: Metryka słowiańska, eds. Z. Kopczyńska, L. Pszczołowska, Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo PAN, Wrocław 1971, pp. 265–283 (reprint in: Problemy teorii literatury, Ossolineum, Wrocław 1976, pp. 161–177)
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Słownik terminów literackich, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1976
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Tomaszewski Boris, Problema stichotwornego ritma, [n.p.] 1923.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Tynianov Yury, Probickilema stichotwornogo jazyka, Academia, Leningrad 1924;
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Ważyk Adam, Esej o wierszu, Czytelnik, Warszawa 1964
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Wóycicki Kazimierz, Forma dźwiękowa prozy polskiej i wiersza polskiego, PWN, Warszawa 1960
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##