Nieudana rewolucja Wiktora Woroszylskiego socrealistyczna batalia o formę
Main Article Content
Abstrakt
Przedmiotem rozważań jest forma socrealistycznych utworów z wczesnego okresu twórczości Woroszylskiego. Wiersze poddano analizie wersologicznej pod kątem budowy strofy, rytmu i rymu, w odwołaniu do klasycznych i nowszych badań nad teorią wiersza, w ścisłym powiązaniu z wymową utworów. W artykule wspomniano pracę pisarza pt. Batalia o Majakowskiego, postulującą naśladownictwo radzieckiego poety oraz porzucenie „klasycznej” poetyki. Walka o nowy sposób pisania (wobec przekonania, że stary nie nadaje się do opisu współczesności) staje się walką polityczną i batalią o formę wypracowującą nowe metody wiązania prozodii i struktury wiersza z aktualną rzeczywistością. Nieudana batalia, krytykowana przez ustawodawców realnego socjalizmu za ekspresjonizm i formalizm, traktowana jest w artykule jako odchylenie od kanonu socrealistycznego, wyraz młodzieńczego eksperymentalizmu i podstawa przyszłej, dojrzałej twórczości autora. Wynika to z faktu dojrzenia przez niego autentyzmu poetyki „antyestetycznej”.
Downloads
Article Details
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Wydawca „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica” jest upoważniony do korzystania oraz do rozpowszechniana wszystkich opublikowanych w czasopiśmie materiałów na podstawie umowy licencji niewyłącznej nieograniczonej w czasie - zawartej uprzednio na czas nieoznaczony każdorazowo z autorem/ką konkretnego utworu na określonych w tamtejszej umowie polach eksploatacji.
POLITYKA OTWARTEGO DOSTĘPU
„Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica” to czasopismo o otwartym dostępie, a cała jego zawartość jest dostępna bezpłatnie dla użytkowników i instytucji na zasadach Creative Commons Attribution CC-BY 4.0. (uznanie autorstwa). Użytkownicy/ki mogą czytać, pobierać, wykonywać kopie, rozpowszechniać, drukować, wyszukiwać lub linkować do pełnych tekstów artykułów w tym czasopiśmie bez uprzedniej zgody wydawcy lub autora/ki pod warunkiem podania źródła dostępu i autorstwa danej publikacji. Jest to zgodne z definicją otwartego dostępu BOAI (http://www.soros.org/openaccess).
Bibliografia
Balcerzan Edward, Poezja polska w latach 1939–1965, cz. II, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1988.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Bereś Stanisław, Pół wieku czyśćca. Rozmowy z Tadeuszem Konwickim, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2003.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Bikont Anna, Szczęsna Joanna, Lawina i kamienie. Pisarze wobec komunizmu, Prószyński i Spółka, Warszawa 2006.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Czerska Tatiana, Wokół wiersza „Kobiety internowane” Wiktora Woroszylskiego, „Pamiętnik Literacki” 2022, nr 4, s. 115–125.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Dłuska Maria, Studia z historii i teorii wersyfikacji polskiej, cz. II, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1978.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Dramaturgia czasu. Rozmowa z pisarzem Wiktorem Woroszylskim, rozmawia Paweł Kądziela, „Nowe Życie” 1986, nr 8 (71), s. 8–9.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Drawicz Andrzej, Pierwsza linia walki, „Wieś” 1951, nr 50, s. 6.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Drewnowski Tadeusz, Tyle hałasu – o nic?, Czytelnik, Warszawa 1982.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Dubiel Ksenia, Rytm futuryzmu (porównanie niektórych konstrukcji rytmicznych na wybranych przykładach polskiej i rosyjskiej poezji futurystycznej), https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/276893/dubiel_rytm_futuryzmu_porownanie_niektorych_konstrukcji_rytmicznych_2016.pdf?sequence=1&isAllowed=y [dostęp: 2023/02/28].
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Friszke Andrzej, Wiktor Woroszylski. Polityka i literatura, w: Wiktor Woroszylski, Dzienniki 1953–1982, cz. I, red. Agnieszka Dębska, Katarzyna Bizacka, Ośrodek Karta, Warszawa 2017, s. 9–118.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Grabowski Artur, Wiersz. Forma i sens, Universitas, Kraków 1999.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Jarzyna Anita, „Zagłada gatunków” według Wiktora Woroszylskiego – czyli (nie) więcej niż egzemplifikacja, „Pamiętnik Literacki” 2022, nr 4, s. 91–114.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Jarzyna Anita, Kuczyńska-Koschany Katarzyna, „Poeta każdy to z żółtą łatą na sercu Żyd”. Dwa głosy o Baczyńskim Woroszylskiego, „Narracje o Zagładzie” 2015, nr 1, s. 189–199.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kandziora Jerzy, „Literatura” Wiktora Woroszylskiego – poetycka formuła prozy autobiograficznej, „Pamiętnik Literacki” 1992, nr 1, s. 36–61.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kulawik Adam, Poetyka. Wstęp do teorii dzieła literackiego, Antykwa, Kraków 1994.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Lasota Grzegorz, Poeta-agitator, w: tegoż, Kierunek natarcia. Szkice, recenzje, polemiki, Czytelnik, Warszawa 1953, s. 147–167.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Legeżyńska Anna, Tłumacz i jego kompetencje autorskie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Lisiecka Alicja, Pokolenie „pryszczatych”, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1964.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Maciąg Włodzimierz, Poezja towarzysząca, „Życie Literackie” 1955, nr 43, s. 4.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Mastalski Arkadiusz Sylwester, Problemy prozodyjnej segmentacji tekstu: dwustopniowość delimitacji, skansja w poezji, „Language and Literary Studies of Warsaw” 2013, nr 3, s. 109–125.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Matuszewski Ryszard, O wierszach Wiktora Woroszylskiego, „Nowa Kultura” 1950, nr 28, s. 4.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Mielhorski Robert, Strategie liryczne w poezji Wiktora Woroszylskiego, „Pamiętnik Literacki” 2005, nr 1, s. 77–103.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Pietras Wojciech, Wers na pograniczach wersologii, „Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo” 2021, nr 11 (14), s. 259–273.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Pszczołowska Lucylla, Wierzbicka Anna, Konferencja Metryki Słowiańskiej i Ogólnej (Warszawa, 24–29 sierpnia 1964), „Pamiętnik Literacki” 1965, nr 1, s. 320–326.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Sadowski Witold, Wiersz wolny jako tekst graficzny, Universitas, Kraków 2004.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Siatkowski Zbigniew, Wersyfikacja Tadeusza Różewicza wśród współczesnych metod kształtowania wiersza, „Pamiętnik Literacki” 1958, nr 3, s. 119–150.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Słownik terminów literackich, red. Michał Głowiński, Teresa Kostkiewiczowa, Aleksandra Okopień-Sławińska, Janusz Sławiński, Ossolineum, Wrocław–Warszawa– Kraków 2008.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Szumna Małgorzata, „Krzyk Majakowskiego”. Socrealizm a awangarda, „Pamiętnik Literacki” 2011, nr 3, s. 33–53.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Śniecikowska Beata, „Nuż w uhu”? Koncepcje dźwięku w poezji polskiego futuryzmu, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2008.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Tomasik Wojciech, Czy architektura może zastąpić literaturę? O propagandzie monumentalnej, w: tegoż, Inżynieria dusz. Literatura realizmu socjalistycznego w planie „propagandy monumentalnej”, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1999, s. 37–66.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Ubertowska Aleksandra, Historia jako „biotyczne wyniszczenie”. Zagłada gatunków Wiktora Woroszylskiego, w: tejże, Historie biotyczne. Pomiędzy estetyką a geotraumą, Instytut Badań Literackich PAN, Olsztyn 2020, s. 130–145.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Urbańska Dorota, Wiersz wolny. Próba charakterystyki systemowej, w: Wersyfikacja polska, cz. I, red. Maria Woźniakiewicz-Dziadosz, Mirosław Ryszkiewicz, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2007, s. 123–144.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Wantuch Wiesława, Imperatyw uczestnictwa (o poezji Wiktora Woroszylskiego), „Kultura Niezależna” 1989, nr 56, s. 29–45.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Ważyk Adam, Mickiewicz i wersyfikacja narodowa, Czytelnik, Kraków 1951.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Wilkoń Teresa, Kanony sztuki postępowej i jedynie słusznej. Socrealizm w poezji polskiej, Stowarzyszenie Thesaurus Silesiae, Katowice 2016.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Woroszylski Wiktor, Autokomentarz, w: Debiuty poetyckie 1944–1960. Wiersze, autointerpretacje, opinie krytyczne, red. Jacek Kajtoch, Jerzy Skórnicki, Iskry, Warszawa 1972, s. 210–211.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Woroszylski Wiktor, Batalia o Majakowskiego, „Odrodzenie” 1950, nr 5 (270), s. 6–7.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Woroszylski Wiktor, Dzienniki 1953–1982, t. I, red. Agnieszka Dębska, Katarzyna Bizacka, Ośrodek Karta, Warszawa 2017.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Woroszylski Wiktor, Dzienniki 1983–1987, t. II, red. Agnieszka Dębska, Katarzyna Bizacka, Ośrodek Karta, Warszawa 2018.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Woroszylski Wiktor, Dzienniki 1988–1996, t. III, red. Agnieszka Dębska, Katarzyna Bizacka, Ośrodek Karta, Warszawa 2019.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Woroszylski Wiktor, Historie i inne opowiadania, red. Natalia Woroszylska, Instytut Kultury Popularnej, Poznań 2022.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Woroszylski Wiktor, Korespondencja w kręgu „Kultury” (Jerzy Stempowski, Jerzy Giedroyc), red. Magdalena Chabiera, Wydawnictwo Naukowe UKSW, Warszawa 2020.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Woroszylski Wiktor, Literatura, Instytut Literacki, Paryż 1977.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Woroszylski Wiktor, Ojczyzna, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1953.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Woroszylski Wiktor, Pierwsza linia pokoju. Poezje 1949–1950, Książka i Wiedza, Warszawa 1951.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Woroszylski Wiktor, Śmierci nie ma!, Książka i Wiedza, Warszawa 1949.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Woroszylski Wiktor, Weekend mister Smitha. Satyry i fraszki, Książka i Wiedza, Warszawa 1949.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Woroszylski Wiktor, Wspomnienie o K.I. Gałczyńskim, w: tegoż, Powrót do kraju, Polonia Book Fund, Londyn 1979, s. 62–67.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Woroszylski Wiktor, Wykłady o literaturze rosyjskiej (Uniwersytet Latający 1978–1979), Wydawnictwo Naukowe UKSW, Warszawa 2020.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Woroszylski Wiktor, Żakiewicz Zbigniew, „Losy noszą nas różnymi drogami”. Listy 1969– 1996, red. Tatiana Czerska, Biblioteka „Więzi”, Warszawa 2020.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Zieniewicz Andrzej, Wiersze z marmuru, „Poezja” 1986, nr 1–2, s. 3–21.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##