>>Cudownie nieartykułowana mowa dźwięków<<. Muzyczno-literacki motyw lipy w pieśni piątej z „Winterreise” Franza Schuberta i „Der Lindenbaum” Wilhelma Müllera w przekładzie Stanisława Barańczaka

Article Sidebar

pdf
Opublikowane: gru 23, 2020
DOI: https://doi.org/10.24917/23534583.8.17
Słowa kluczowe:
Franz Schubert, Stanisław Barańczak, song, lime-tree, Winter Journey Franz Schubert, Stanisław Barańczak, pieśń, lipa, Podróż zimowa

Main Article Content

Karolina Wyciślik
Uniwersytet Śląski w Katowicach
https://orcid.org/0000-0002-9302-2270

Abstrakt

W 1827 roku Franz Schubert wydał cykl pieśni Winterreise. Z kolei 167 lat później Stanisław Barańczak opublikował tom Podróż zimowa. Wiersze do muzyki Franza Schuberta. Romantyczna pieśń zapoczątkowana przez austriackiego kompozytora dała nową sposobność do przekazania ekspresji poprzez słowo śpiewane i towarzyszącą muzykę. Artykuł na podstawie Pieśni V, zatytułowanej Der Lindenbaum (Lipa), przedstawia korelacje zachodzące na płaszczyźnie między Schubertem, Wilhelmem Müllerem a Barańczakiem. Jest to jedyny wiersz w cyklu, który Barańczak przełożył z języka niemieckiego. Powstające we wspólnym muzyczno-literackim obszarze sensy autorka lokuje w różnych systemach  znaczeniowych: tekstu literackiego, możliwych sytuacjach intertekstualnych oraz istnienia dzieła literackiego wobec muzyki, i odpowiada na pytanie, jak w tej sytuacji topika drzewa znaczy w wierszu Barańczaka połączonym z muzyką Schuberta.

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

Jak cytować
Wyciślik, Karolina. 2020. „>>Cudownie nieartykułowana Mowa dźwięków<<. Muzyczno-Literacki Motyw Lipy W pieśni piątej Z „Winterreise” Franza Schuberta I «Der Lindenbaum» Wilhelma Müllera W przekładzie Stanisława Barańczaka”. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica 8 (grudzień):272-85. https://doi.org/10.24917/23534583.8.17.
Numer
Tom 8 (2020): Dendrografie i dendrologie literackie
Dział
Juwenilia naukowe

Wydawca „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica” jest upoważniony do korzystania oraz do rozpowszechniana wszystkich opublikowanych w czasopiśmie materiałów na podstawie umowy licencji niewyłącznej nieograniczonej w czasie - zawartej uprzednio na czas nieoznaczony każdorazowo z autorem/ką konkretnego utworu na określonych w tamtejszej umowie polach eksploatacji.  

POLITYKA OTWARTEGO DOSTĘPU
„Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica” to czasopismo o otwartym dostępie, a cała jego zawartość jest dostępna bezpłatnie dla użytkowników i instytucji na zasadach Creative Commons Attribution CC-BY 4.0. (uznanie autorstwa). Użytkownicy/ki mogą czytać, pobierać, wykonywać kopie, rozpowszechniać, drukować, wyszukiwać lub linkować do pełnych tekstów artykułów w tym czasopiśmie bez uprzedniej zgody wydawcy lub autora/ki pod warunkiem podania źródła dostępu i autorstwa danej publikacji. Jest to zgodne z definicją otwartego dostępu BOAI (http://www.soros.org/openaccess).

Biogram autora

Karolina Wyciślik - Uniwersytet Śląski w Katowicach

Karolina Wyciślik – doktorantka w Szkole Doktorskiej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach w dziedzinie literaturoznawstwa, absolwentka Zespołu Szkół Muzycznych im. Grzegorza Gerwazego Gorczyckiego w klasie fortepianu. Jej zainteresowania badawcze obejmują związki muzyki i literatury – w szczególności poezji dwudziestowiecznej – w perspektywie ekologii akustycznej.

Bibliografia

Barańczak Stanisław, Od Autora, w: tegoż: Podróż zimowa. Wiersze do muzyki Franza Schuberta, Wydawnictwo a5, Poznań 1994, s. 7–8.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Barańczak Stanisław, Po stronie sensu, rozmawiali Magdalena Ciszewska, Roman Bąk, Paweł Kozacki OP, „W Drodze” 1995, nr 10.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Bieńczyk Marek, Melancholia. O tych, co nigdy nie odnajdą straty, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2014.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Bostridge Ian, Podróż zimowa Schuberta. Anatomia obsesji, przeł. Jacek Dehnel, Szymon Żuchowski, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 2019.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Bystroń Jan Stanisław, Polska pieśń ludowa: wybór, Rada Polonii Amerykańskiej, Chicago 1945.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Chomiński Józef, Wilkowska-Chomińska Krystyna, Pieśń, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 1974.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Grzęda Ewa, Funkcja i estetyka motywów drzewa i lasu w twórczości Juliusza Słowackiego, Sudety, Wrocław 2000.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Gwizdalanka Danuta, Historia muzyki 2, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 2006.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Hejmej Andrzej, Słuchać i czytać: dwa źródła jednej strategii interpretacyjnej („Podróż zimowa” Stanisława Barańczaka), w: Muzyczność dzieła literackiego, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Toruń 2012, s. 137–179.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Kolberg Oskar, Wielkie Księstwo Poznańskie. Cz. VII. Dzieła wszystkie, t. 15, Polskie Towarzystwo Muzyczne, Wrocław – Kraków – Warszawa 1962, dokument cyfrowy, polona.pl.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Kopaliński Władysław, Słownik mitów i tradycji kultury, Państwowy Instytut Wydawniczy, Lublin 2007.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Kopaliński Władysław, Słownik symboli, Wiedza Powszechna, Warszawa 1990.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Kowalska Małgorzata, ABC historii muzyki, Musica Iagellonica, Kraków 2001.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Marek Tadeusz, Schubert, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 1988.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Marszałek Edward, Lasy i gospodarka leśna w kulturze i dziedzictwie narodowym, http://bitly.pl/otfsC (dostęp: 14.05.2020).
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Nęcka Agnieszka, W pułapce metazdjęć Olgi Tokarczuk i Andrzeja Stasiuka, „artPAPIER” 2011, nr 15–16.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Osiński Andrzej, Franciszek Schubert: Podróż w głąb ludzkiego przeznaczenia, http://bitly.pl/ZISmy (dostęp: 6.04.2019).
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Osiński Andrzej, Franciszek Schubert: Śmierć i dziewczyna, http://bitly.pl/zVSfy (dostęp: 6.04.2019).
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Oxford. Wielka Historia Świata. Cywilizacje Europy. Anglia – Słowianie. Cywilizacje Australii i Oceanii. Papuasi, t. 13 (praca zbiorowa), Polskie Media Amer.Com, Poznań 2006.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych (Biblia Tysiąclecia), wyd. 3 poprawione, Pallottinum, Poznań 1998.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Pociej Bohdan, Formy muzyczne. Pieśń, „Ruch Muzyczny” 1985, t. 29, nr 13.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Pociej Bohdan, Romantyzm bez granic, Biblioteka „Więzi”, Warszawa 2008.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Pociej Bohdan, Schubert (z cyklu Sylwetki geniuszy), „Podkowiański Magazyn Kulturalny” 2001, nr 31–32, http://bitly.pl/Sd11V (dostęp: 6.04.2019).
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Poprawa Adam, Wiersze na głos i fortepian, w: tegoż, Formy i afirmacje, TAiWPN Universitas, Kraków 2003.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Prosnak Jan, Siedem wieków pieśni polskiej: śpiewnik dla młodzieży z komentarzem historycznym, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1979.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Przybysz Anna, Powieść „Inny” Jurija Mamlejewa wobec artystycznego poznania Fiodora Dostojewskiego, „Kultury Wschodniosłowiańskie – Oblicza i Dialog” 2014, t. 4, s. 169–179.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Rajewska Ewa, Płaczliwy bohater Wilhelma Müllera, w: tejże, Barańczak – poeta i tłumacz, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2007, s. 260–272.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Reimann Aleksandra, Muzyczny styl odbioru tekstów literackich: Iwaszkiewicz – Barańczak – Rymkiewicz – Grochowiak, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2013.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Słownik literatury polskiej XIX wieku, red. Józef Bachórz, Alina Kowalczykowa, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1997.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Śniedziewski Piotr, Melancholijne spojrzenie, TAiWPN Universitas, Kraków 2001.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Tomaszewski Mieczysław, Od wyznania do wołania. Studia nad pieśnią romantyczną, Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 1997.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Woodford Peggy, Winterreise, w: Schubert (The Illustrated Lives of the Great Composers), Omnibus Press, London 2011, s. 192–121 (e-book).
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Youens Susan, Retracing a Winter Journey. Reflections on Schubert’s Winterreise, „19th-Century Music” 1985, t. 9, nr 2, s. 128–135.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##