„Gloria victis” Elizy Orzeszkowej

Article Sidebar

pdf
Opublikowane: gru 23, 2020
DOI: https://doi.org/10.24917/23534583.8.19
Słowa kluczowe:
Eliza Orzeszkowa, the January Uprising of 1863 in Poland, palingenesis, nature’s narrative point of view, Gloria victis Eliza Orzeszkowa, narracja z perspektywy przyrody, powstanie styczniowe, palingeneza, Gloria victis

Main Article Content

Halina Bursztyńska
Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie
https://orcid.org/0000-0001-9627-2956

Abstrakt

Przedmiotem artykułu jest opowiadanie Elizy Orzeszkowej Gloria victis z 1910 roku. Autorka ukazuje napięcie pomiędzy romantyczną z ducha ideową koncepcją utworu o powstańczym zrywie 1863 roku a modernistycznym obrazowaniem i wrażliwością estetyczną. Zwraca uwagę na konsekwencje narracji prowadzonej z perspektywy leśnej przyrody (wiatru, drzew): symbolizm mitu eleuzyńskiego, techniki impresjonizmu i ekspresjonizmu oraz brutalny naturalizm w opisach śmierci i umierania. Eksponuje zarysowaną przez Orzeszkową dychotomię historii (i niepamięci) i biologii (cyklu natury).

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

Jak cytować
Bursztyńska, Halina. 2020. „«Gloria victis» Elizy Orzeszkowej”. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica 8 (grudzień):300-313. https://doi.org/10.24917/23534583.8.19.
Numer
Tom 8 (2020): Dendrografie i dendrologie literackie
Dział
Repetycje

Wydawca „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica” jest upoważniony do korzystania oraz do rozpowszechniana wszystkich opublikowanych w czasopiśmie materiałów na podstawie umowy licencji niewyłącznej nieograniczonej w czasie - zawartej uprzednio na czas nieoznaczony każdorazowo z autorem/ką konkretnego utworu na określonych w tamtejszej umowie polach eksploatacji.  

POLITYKA OTWARTEGO DOSTĘPU
„Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica” to czasopismo o otwartym dostępie, a cała jego zawartość jest dostępna bezpłatnie dla użytkowników i instytucji na zasadach Creative Commons Attribution CC-BY 4.0. (uznanie autorstwa). Użytkownicy/ki mogą czytać, pobierać, wykonywać kopie, rozpowszechniać, drukować, wyszukiwać lub linkować do pełnych tekstów artykułów w tym czasopiśmie bez uprzedniej zgody wydawcy lub autora/ki pod warunkiem podania źródła dostępu i autorstwa danej publikacji. Jest to zgodne z definicją otwartego dostępu BOAI (http://www.soros.org/openaccess).

Biogram autora

Halina Bursztyńska - Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie

Halina Bursztyńska – prof. dr hab., historyk literatury polskiej XIX wieku, autorka licznych prac naukowych na temat twórczości Józefa Ignacego Kraszewskiego, Elizy Orzeszkowej, Henryka Sienkiewicza. Emerytowany pracownik Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Współpracowała z Uniwersytetem Janki Kupały w Grodnie, a także z Państwowym Uniwersytetem  Pedagogicznym w Wilnie.

Bibliografia

[b.a.], Z powodu rocznicy styczniowej, „Odrodzenie” 1904, nr 2.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Bachórz Józef, Pozytywistka na rozdrożu, w: Przełom antypozytywistyczny w polskiej świadomości kulturowej końca XIX wieku, red. Tadeusz Bujnicki, Janusz Maciejewski, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław – Warszawa 1986.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Borkowska Grażyna, Cudzoziemki. Studia o polskiej prozie kobiecej, Wydawnictwo IBL, Warszawa 1996.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Borkowska Grażyna, Pozytywiści i inni, Wydawnictwo IBL – Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Borkowska Grażyna, Wątek ruskinowski w twórczości Orzeszkowej, w: Przełom antypozytywistyczny w polskiej świadomości kulturowej końca XIX wieku, red. Tadeusz Bujnicki, Janusz Maciejewski, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław – Warszawa 1986.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Czekalski Eustachy, Literatura i sztuka. Najnowsza beletrystyka, „Prawda” 1910, nr 23.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Detko Jan, Eliza Orzeszkowa, Wiedza Powszechna, Warszawa 1971.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Detko Jan, Orzeszkowa wobec tradycji narodowowyzwoleńczych, Czytelnik, Warszawa 1965.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Galle Henryk, Piśmiennictwo, „Biblioteka Warszawska” 1910, t. 2.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Górski Artur, Dusze błędne, „Ateneum” 1901, t. 1.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Gurbiel Andrzej, Trzy wizje powstania styczniowego: „Gloria victis – Echa leśne – Zarudzie”, w: Glosariusz od starożytności do pozytywizmu. Materiały do kształcenia literackiego w szkole średniej, red. Tadeusz Patrzałek, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław – Warszawa 1992.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Jankowiak Mieczysław, Młodopolskie niebo, w: Młodopolski świat wyobraźni. Studia i eseje, red. Maria Podraza-Kwiatkowska, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1977.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Kopaliński Władysław, Słownik symboli, Wiedza Powszechna, Warszawa 1991.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Krasiński Zygmunt, Przedświt, oprac. Juliusz Kleiner, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Kraków 1924.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Lipski Jan Józef, Twórczość Jana Kasprowicza w latach 1891–1906, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1975.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Markiewicz Henryk, Bezdogmatowcy i melancholicy, w: tegoż, W kręgu Żeromskiego. Rozprawy i szkice historycznoliterackie, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1977.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Mostewicz Z., Rok 63 w twórczości Orzeszkowej, „Dziennik Kijowski” 1910, nr 147.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Nowakowski Jan, Persefona i Charon, w: Młodopolski świat wyobraźni. Studia i eseje, red. Maria Podraza-Kwiatkowska, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1977.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Orzeszkowa Eliza, Gloria victis, Czytelnik, Warszawa 1986.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Orzeszkowa Eliza, Listy, oprac. Ludwik Brunon Świderski, t. 2, cz. 2, Warszawa – Grodno 1938.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Orzeszkowa Eliza, Listy zebrane, zebrał i oprac. Edmund Jankowski, t. 9, Polska Akademia Nauk, Warszawa 1981.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Podraza-Kwiatkowska Maria, Somnambulicy – dekadenci – herosi. Studia i eseje o literaturze Młodej Polski, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1985.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Tatarkiewicz Władysław, Historia filozofii, t. 2, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1959.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Tatarkiewicz Władysław, Historia filozofii, t. 3, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1959.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Tomkowski Jan, Mój pozytywizm, Wydawnictwo IBL, Warszawa 1993.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Weiss Tomasz, Od prometeizmu do mesjanizmu, w: Z problemów literatury polskiej XX wieku, t. 1: Młoda Polska, red. Jerzy Kwiatkowski, Zbigniew Żabicki, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1965.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Witkowska Alina, Literatura romantyzmu, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1986.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Wyka Kazimierz, Młoda Polska, t. 1: Modernizm polski, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1987.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Żmigrodzka Maria, Modernizm polski w oczach pozytywistki, w: Z problemów literatury polskiej XX wieku, t. 1: Młoda Polska, red. Jerzy Kwiatkowski, Zbigniew Żabicki, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1965.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##