Poetki wobec końca – liryka najnowsza a antropocen

Main Article Content

Agnieszka Czyżak
https://orcid.org/0000-0001-8918-5264

Abstrakt

Głównym celem artykułu są rozważania poświęcone antropocenowi, globalnemu ociepleniu i katastrofie klimatycznej pojmowanym jako wyjątkowe wyzwanie dla ludzkości oraz literacki temat w najnowszej poezji. W wierszach pisanych przez poetki w ciągu ostatnich kilku lat ta problematyka została podjęta na różne sposoby, prowadzące jednak do przeobrażeń wspólnotowej świadomości i zbiorowych emocji. Interpretacje utworów (pisanych m.in. przez Ewę Lipską, Marzannę Bogumiłę Kielar, Julię Fiedorczuk, Urszulę Zajączkowską, Justynę Bargielską, Ilonę Witkowską, Małgorzatę Lebdę) wiodą do szerzej zakrojonych wniosków: antropocen, jako być może ostatnia epoka w dziejach znanego nam świata, musi być traktowany jako szczególne wezwanie do ratowniczych działań, tak dla jednostek, jak i całego rodzaju ludzkiego.

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

Jak cytować
Czyżak, Agnieszka. 2023. „Poetki Wobec końca – Liryka Najnowsza a Antropocen”. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica 11 (czerwiec):196-207. https://doi.org/10.24917/23534583.11.12.
Dział
Studia i szkice
Biogram autora

Agnieszka Czyżak - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Agnieszka Czyżak – doktor habilitowana, profesor UAM w Zakładzie Poetyki i Krytyki Literackiej IFP UAM, badaczka literatury współczesnej, przede wszystkim powstałej po roku 1989. Współredaktorka tomów zbiorowych m.in.: Powroty Iwaszkiewicza (1999), PRL – świat (nie)przedstawiony (2010), Pokolenie „Współczesności”. Twórcy. Dzieła. Znaczenie (2016). Autorka książek Życiorysy polskie 1944–89 (1997), Kazimierz Brandys (1998), Na starość. Szkice o literaturze przełomu tysiącleci (2011), Świadectwo rozproszone. Literatura najnowsza wobec przemian (2015), Przestrzenie w tekście, w przestrzeni tekstów. Interpretacje (2018), Pasja przemijania, pasja utrwalania. O dziennikach pisarek (2019, współautorstwo) oraz Przeciw śmierci. Opowieść o twórczości Wiesława Myśliwskiego (2019).

Bibliografia

Antropocen czy kapitałocen? Natura, historia i kryzys kapitalizmu, red. Jason W. Moore, przeł. K. Hoffmann, P. Szaj, W. Szwebs, Poznań 2021.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Barcz Anna, Realizm ekologiczny. Od ekokrytyki do zookrytyki w literaturze polskiej, Katowice 2016.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Bargielska Justyna, Dziecko z darów, Lusowo 2019.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Bednarek Joanna, Oduczanie się człowieczeństwa: fantastyka i antropocen, „Teksty Drugie” 2020 nr 1.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Czyżak Agnieszka, „Poprosiłam psa, żeby obwąchał wszystkie moje znamiona”. Dziecko z darów Justyny Bargielskiej, „Porównania” 2021 nr 2 (29).
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Fiedorczuk Julia, Psalmy (2014-2017), Wrocław 2017.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Kielar Marzanna Bogumiła, Nawigacje, Kraków 2018.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Kowalczyk Izabela, Nowy faszyzm czy kolektywna rebelia, w: Prognozowanie teraźniejszości. Myślenie z wnętrza kryzysu, red. P. Czapliński, J.B. Bednarek, Gdańsk 2018.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Lebda Małgorzata, Matecznik, Poznań 2016.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Legeżyńska Anna, Gest pożegnania. Szkice o poetyckiej świadomości elegijno-ironicznej, Wydawnictwo PSP, Poznań 1999.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Legeżyńska Anna, Od kochanki do psalmistki… Sylwetki, tematy i konwencje liryki kobiecej, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2009.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Marzec Andrzej, Antropocień. Filozofia i estetyka po końcu świata, Warszawa 2021.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Morton Timothy, Lepkość, przeł. A. Barcz, „Teksty Drugie” 2018 nr 2.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Skarga Barbara, Tercet metafizyczny, Kraków 2009.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Śliwiński Piotr, Fermentacja kanonów, „Teksty Drugie” 2020 nr 5.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Węgrzyniak Anna, Ćwiczenia ekologicznej wyobraźni. O poezji Julii Fiedorczuk, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” 2018 nr 33.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Wicherkiewicz Joanna, Gra, „Twórczość” 2020 nr 10.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Zajączkowska Urszula, poziomo, „Twórczość” 2020 nr 10.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##