Przekład w epoce postludzkiej? Translatoryka wobec wyzwań antropocenu

Main Article Content

Alina Mitek-Dziemba
https://orcid.org/0000-0002-6900-3387

Abstrakt

Celem artykułu jest rozważenie miejsca studiów tłumaczeniowych pośród innych narracji badawczych sięgających po retorykę globalnego kryzysu środowiskowego. Na tle ich dokonań dziedzina zajmująca się wzajemnymi relacjami języków oraz literatur wydawać się może zbyt antropocentryczna, stąd konieczne jest przeformułowanie jej podejścia na potrzeby nowego, politycznie zaangażowanego sposobu rozumienia komunikacji międzykulturowej i intersemiotycznej. Punkt wyjścia artykułu stanowią idee translacyjnej ekologii Michaela Cronina, opracowane w oparcio refleksję antropocenu oraz rozważania ekolingwistyczne. Głównym zamierzeniem autorki jest stworzenie nowego języka wartości, odmiennego od systemu wartościowania kapitałocenu. W konkluzji przedstawione są wskazania dla praktyki eko‑przekładu, możliwe do zastosowania zarówno w analizie istniejących tłumaczeń, jak i w formie translatorskich interwencji.

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

Jak cytować
Mitek-Dziemba, Alina. 2023. „Przekład W Epoce Postludzkiej? : Translatoryka Wobec Wyzwań Antropocenu”. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica 11 (czerwiec):152-66. https://doi.org/10.24917/23534583.11.9.
Dział
Studia i szkice
Biogram autora

Alina Mitek-Dziemba - Uniwersytet Śląski

Alina Mitek‑Dziemba – doktor, wykładowczyni w Instytucie Literaturoznawstwa Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, tłumaczka dzieł filozofów nurtu neopragmatystycznego (Richard Shusterman, Richard Rorty), autorka książek i artykułów sytuujących się na pograniczu filozofii, estetyki i literatury porównawczej. W swoich badaniach koncentruje się na komparatystyce literackiej, ekokrytyce, estetyce środowiskowej, studiach ludzko‑zwierzęcych, somaestetyce oraz myśli postsekularnej. Jako członkini Laboratorium Animal Studies przy Uniwersytecie Śląskim i zastępczyni redaktor naczelnej czasopisma „Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies” jest także zaangażowana w organizowanie konferencji i wykładów o tematyce dotyczącej praw zwierząt oraz zmian środowiskowych.

Bibliografia

Badenas, Guillermo, Coisson, Josefina, Ecotranslation: A Journey into the Wild Through the Road Less Travelled, „European Scientific Journal”, November 2015, s. 356-368.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Bollier, David, The Commons – dobro wspólne dla każdego, przeł. Spółdzielnia Socjalna Faktoria, Faktoria, Zielonka 2014.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Cronin, Michael, Eco-Translation. Translation and Ecology in the Age of the Anthropocene, Routledge, London and New York 2017.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Cronin, Michael, Translation and Globalization, Routledge, London and New York 2003.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Dalby, Simon, Resilient Earth. Gaia, Geopolitics, and the Anthropocene, in: Resilience in the Anthropocene. Governance and Politics at the End of the World, ed. David Chandler, Kevin Grove, Stephanie Wakefield, Routledge, London and New York 2020, s. 22-36.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Goatly, Andrew, Green Grammar and Grammatical Metaphor, or Language and the Myth of Power, or Metaphors We Die By, „Journal of Pragmatics”, 1996, vol. 25, s. 537-560.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Grove, Kevin, Chandler, David, Introduction: Resilience and the Anthropocene: the Stakes of ‘Renaturalising’ Politics, „Resilience”, vol. 5:2, 2017, s. 79-91, https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/21693293.2016.1241476 [dostęp: 2022/03/15].
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Heydel, Magda, Gorliwość tłumacza. Przekład poetycki w twórczości Czesława Miłosza, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2013.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Hu, Gengshen, Tao, Youlan, Eco-Translatology: A New Paradigm of Eco-Translation – A Comparative Study on Approaches to Translation Studies, 2016, s. 115-132, https://www.semanticscholar.org/paper/Eco-Translatology%3A-A-New-Paradigm-of-%EF%BC%8DA-Comparative-Hu-Tao/88e2e0aa7814b1a1e059d79d54a795693effbd68 [dostęp: 2022/07/04].
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

McBrien, Justin, Akumulacja wymierania. Planetarny katastrofizm w epoce nekrocenu, w: Antropocen czy kapitałocen? Natura, historia i kryzys kapitalizmu, przeł. Krzysztof Hoffman, Patryk Szaj, Weronika Szwabs, WBPiCAK, Poznań 2021, s. 137-160.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Kolbert, Elizabeth, Szóste wymieranie. Historia nienaturalna, przeł. P. Grzegorzewski, W.A.B., Warszawa 2016.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Krawczak, Marcin, Poznańska szkoła ekolingwistyki, „Scripta Neophilologica Posnaniensia”, 2017, tom XVII, s. 145-192.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Moll, Łukasz, Sytuując to, co wspólne. De Angelis, Agamben i zewnętrze kapitalizmu, „Praktyka Teoretyczna”, 2017, nr 3, s. 46-84.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Moore, Jason W., Capitalism in the Web of Life, Verso, London 2015.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Moore, Jason W., Introduction, in: Anthropocene or Capitalocene? Nature, History, and the Crisis of Capitalism, ed. Jason W. Moore, PM Press, Oakland, CA, 2016, s. 1-11.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Moore, Jason W., Narodziny taniej natury, w: Antropocen czy kapitałocen? Natura, historia i kryzys kapitalizmu, przeł. Krzysztof Hoffman, Patryk Szaj, Weronika Szwabs, WBPiCAK, Poznań 2021, s. 97-136.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Moore, Jason W., Wstęp, w: Antropocen czy kapitałocen? Natura, historia i kryzys kapitalizmu, przeł. Krzysztof Hoffman, Patryk Szaj, Weronika Szwabs, WBPiCAK, Poznań 2021, s. 13-24.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Mühlhäusler, Peter, Quo Vadis Ecolinguistics?, „Ecolinguística: Revista Brasileira de Ecologia e Linguagem”, 2020, vol. 6, no. 1, s. 5-23.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Patel, Raj, The Value of Nothing. How to Reshape Market Society and Redefine Democracy, Picador, New York 2009.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Sandler, Ronald, Intrinsic Value, Ecology, and Conservation. „Nature Education Knowledge” vol. 3 (10), no. 4, https://www.nature.com/scitable/knowledge/library/intrinsic-value-ecology-and-conservation-25815400 [dostęp: 2022/04/01].
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Steciąg, Magdalena, Dyskurs ekologiczny w debacie publicznej, Uniwersytet Zielonogórski, Zielona Góra 2012.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Steciąg, Magdalena, Ekolingwistyka w dobie antropocenu: w stronę integracji i konsiliencji, „Bulletin de la Société Polonaise de Linguistique”, tom LXXVI, 2021, s. 59-71.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Steciąg, Magdalena, Glottodydaktyka w ujęciu ekolingwistycznym, „Acta Universitas Lodziensis”, 2014, t. 21, s. 51-62.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Szaj, Patryk, Antropocen i kapitałocen: w poszukiwaniu fuzji horyzontów, „Porównania” 2021, 2(29), s. 371-384.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

The Ecolinguistics Reader: Language, Ecology and Environment, ed. Alwin Fill, Peter Mühlhäusler, Continuum, London and New York 2001.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Venuti, Lawrence, The Translator’s Invisibility. A History of Translation, Routledge, London and New York 1995.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Walewicz, Piotr, Koncepcje antropocenu i kapitałocenu a ekopedagogika, „Przegląd Pedagogiczny”, nr 1, s. 57-67.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##