Syndemiocen, czyli antropocen w perspektywie pandemii

Article Sidebar

pdf
Opublikowane: cze 30, 2023
DOI: https://doi.org/10.24917/23534583.11.15
Słowa kluczowe:
alternatywne nazwy antropocenu, hakowanie antropocenu, syndemiocen, “The Calcutta Chromosome” Amitava Ghosha, “The Blood Artists” Chucka Hogana alternative terms to the Anthropocene, hacking of the Anthropocene, Syndemiocene, Amitav Ghosh’s “The Calcutta Chromosome”, Chuck Hogan’s “The Blood Artists”

Main Article Content

Małgorzata Sugiera
Uniwersytet Jagielloński
https://orcid.org/0000-0003-4953-2422

Abstrakt

Wprowadzając termin syndemiocen, artykuł proponuje przegląd najbardziej znanych nazw nowej epoki w dziejach Ziemi. Przynajmniej część z nich podważa zasadność absolutyzacji dyskursu na temat antropocenu, proponując wielość perspektyw i ujęć. Dlaczego to istotne, pokazuje analiza dwóch powieści o epidemiach: The Calcutta Chromosome (1995) Amitava Ghosha i The Blood Artists Chucka Hogana (1998). Nie tylko odnoszą się one krytycznie do medykalizujących definicji i strategii zwalczania epidemii. Subwersywnie realizują także podstawowe wzorce narracyjne Nowoczesnych, wskazując na ich udział w upowszechnianiu antropogenicznych dyskursów i praktyk.

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

Jak cytować
Sugiera, Małgorzata. 2023. „Syndemiocen, Czyli Antropocen W Perspektywie Pandemii”. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica 11 (czerwiec):234-48. https://doi.org/10.24917/23534583.11.15.
Numer
Tom 11 (2023): Języki antropocenu
Dział
Studia i szkice
Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Wydawca „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica” jest upoważniony do korzystania oraz do rozpowszechniana wszystkich opublikowanych w czasopiśmie materiałów na podstawie umowy licencji niewyłącznej nieograniczonej w czasie - zawartej uprzednio na czas nieoznaczony każdorazowo z autorem/ką konkretnego utworu na określonych w tamtejszej umowie polach eksploatacji.  

POLITYKA OTWARTEGO DOSTĘPU
„Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica” to czasopismo o otwartym dostępie, a cała jego zawartość jest dostępna bezpłatnie dla użytkowników i instytucji na zasadach Creative Commons Attribution CC-BY 4.0. (uznanie autorstwa). Użytkownicy/ki mogą czytać, pobierać, wykonywać kopie, rozpowszechniać, drukować, wyszukiwać lub linkować do pełnych tekstów artykułów w tym czasopiśmie bez uprzedniej zgody wydawcy lub autora/ki pod warunkiem podania źródła dostępu i autorstwa danej publikacji. Jest to zgodne z definicją otwartego dostępu BOAI (http://www.soros.org/openaccess).

Biogram autora

Małgorzata Sugiera - Uniwersytet Jagielloński

Małgorzata Sugiera – profesor honorowy Uniwersytetu Jagiellońskiego i kierownik Katedry Performatyki na Wydziale Polonistyki. Stypendystka m.in. Alexander von Humboldt Stiftung, DAAD, Andrew Mellon Foundation, Region Rhône-Alpes oraz IRC „Interweaving Performance Cultures” na Freie Universität w Berlinie. Wykładała na niemieckich, szwajcarskich, francuskich, chińskich i brazylijskich uniwersytetach. Jej zainteresowania naukowe obejmują teorie i praktyki performatywne, studia dekolonialne i ekologiczne fabulacje spekulatywne.
Opublikowała dwanaście monografii autorskich w języku polskim, m.in. Nieludzie. Donosy ze sztucznych natur (2015), z Mateuszem Borowskim W pułapce przeciwieństw. Ideologie tożsamości (2012) i Sztuczne natury. Performanse technonauki i sztuki (2016), a z czwórką innych autorów Performanse pamięci w literaturach i sztukach (2020). Ostatnio ukazał się pod jej redakcją tom Fikcje jako metoda. Strategie kontr[f]aktualne w pisaniu historii, literaturze i sztukach (2018), a Hakowanie antropocenu. Nowe koncepcje wspólnot więcej‑niż‑ludzkich w ekologicznych fabulacjach spekulatywnych ukaże się w pierwszym kwartale 2023 w serii „Hermeneia” Wydawnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Współredagowała też prace zbiorowe w języku angielskim i niemieckim, najnowsza z nich to Emerging Affinities. Possible Futures of Performative Arts (Transcript 2019). Wkrótce w wydawnictwie Routledge ukaże się przygotowany z Dorotą Sajewską tom Crisis and Communitas. Performative Concepts of Commonality in Arts and Politics.

Bibliografia

Amir Fahir, Schwein und Zeit. Tiere, Politik, Revolte, Nautilus Verlag, Hamburg 2018.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Amir Fahir, A Touch Too Much: Animals of the Pandemic, przeł. Geoffrey C. Howes, w: There Is No Society? Individuals and Community in Pandemic Times, red. Ekaterina Degot, David Riff, Verlag der Buchhandlung Walther und Franz König, Hamburg 2021, s. 157–172.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Boltanski Luc, Énigmes et complots. Une enquête à propos d’enquêtes, Gallimard, Paris 2012.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Bonneuil Christophe, Fressoz Jean-Baptiste, L’Événement Anthropocène. La Terra, l’histoire et nous, Éditions du Seuil, Paris 2013, 2016.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Bonneuil Christophe, Fressoz Jean-Baptiste, Naukowcy i Antropos. Antropocen czy oligantropocen?, przeł. Piotr Śniedziewski, „Teksty Drugie” 2020, nr 1, s. 186–203.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Chakrabarty Dipesh, The Climate of History in a Planetary Age, The University of Chicago Press, Chicago 2021.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Feminist, Queer, Anticolonial Propositions for Hacking the Anthropocene: Archive, red. Jennifer Mae Hamilton, Susan Reid, Pia van Gelder, Astrida Neimanis, Open Humanities Press, London 2021.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Ghosh Amitav, The Calcutta Chromosome, John Murray Publishers, London 2011 [1995].
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Ghosh Amitav, The Great Derangement: Climate Change and the Unthinkable, The University of Chicago Press, Chicago 2016.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Ghosh Amitav, The Nutmeg’s Curse: Parables for a Planet in Crisis, University of Chicago Press, Chicago 2021.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Hogan Chuck, The Blood Artists, Harper, New York 2009 [1998].
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Haraway Donna J., Staying with the Trouble: Making Kin in the Chthulucene, Duke University Press, Durham–London 2016.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Horton Richard, COVID‑19 is not a pandemic, „The Lancet” 26.09.2020, https://doi.org/10.1016/S0140‑6736(20)32000–6 [dostęp: 2022/07/19].
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Kolb Anjuli Fatima Raza, Epidemic Empire: Colonialism, Contagion, and Terror, 1817–2020, University of Chicago Press, Chicago–London 2021.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Lorrimer Jamie, The Probiotic Planet: Using Life to Manage Life, University of Minnesota Press, Minneapolis–London 2020.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Lovelock James, Appleyard Bryan, Novacene: The Coming Age of Hyperintelligence, The MIT Press, Cambridge, MA–London 2019.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Mann Geoff, Wainwright Joel, Climate Leviathan: A Political Theory of Our Planetary Future, Verso, London 2018.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Mentz Steve, Neologismcene, „Arcade”, https://arcade.stanford.edu/blogs/neologismcene [dostęp: 2022/07/10].
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Mentz Steve, The Neologismcene, w: tegoż, Break Up the Anthropocene, University of Minnesota Press, Minneapolis 2019, s. 57–64, https://doi.org/10.5749/j.ctvhhhg4h.9 [dostęp: 2022/07/19].
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Moore Jason W., Capitalism in the Web of Life: Ecology and the Accumulation of Capital, Verso, London 2015.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Moore Jason W., Narodziny Taniej Natury, przeł. Krzysztof Hoffmann, w: Antropocen czy kapitałocen? Natura, historia i kryzys kapitalizmu, red. Jason W. Moore, Wydawnictwo WBPiCAK, Poznań 2021, s. 97–136.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Povinelli Elizabeth A., Geontologies: A Requiem to Late Liberalism, Duke University Press, Durham 2016.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Silva Cristobal, Miraculous Plagues: An Epidemiology of Early New England Narrative, Oxford University Press, Oxford 2011.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Singer Merrill, Anthropology of Infectious Disease, Routledge, New York–London 2015.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Stengers Isabelle, Au temps des catastrophes. Résister à la barbarie qui vient, Éditions La Découverte, Paris 2009.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Wald Priscilla, Contagious: Cultures, Carries, and the Outbreak Narrative, Duke University Press, Durham–London 2008.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Wright Lawrence, The End of October, Vintage, New York 2020.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Wright Lawrence, The Plague Year: America in the Time of Covid, Alfred A. Knopf, New York 2021.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Yusoff Kathryn, A Billion Black Anthropocenes or None, University of Minnesota Press, Minneapolis 2018.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##