‘A River Speaks’ Translating Aquatic Voice and Re-Animation of Fluvial Monstrosities

Article Sidebar

pdf
Opublikowane: cze 30, 2023
Zaktualizowany: 2023-06-30
DOI: https://doi.org/10.24917/23534583.11.10
Słowa kluczowe:
rivers, aquacriticism, non-human voice, eco-translation, aquapoetics, re-animism, monstrosity rzeki, akwakrytyka, nie-ludzki głos, ekoprzekład, akwapoetyka, re-animizm, potworność

Main Article Content

Anna Barcz
Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
https://orcid.org/0000-0002-8687-5259

Abstrakt

Głos rzek jest polifoniczny i trudny do zrozumienia, bo co to właściwie oznacza, że rzeki „mówią”? Artykuł przedstawia argumentację za tym, że może chodzić o coś w rodzaju eksperymentowania ze słuchaniem i słyszeniem rzek, a przede wszystkim z wyobrażaniem sobie wodnego głosu, aby przekazać istotne przesłanie w imieniu empirycznych rzek, które polega na byciu wrażliwym i/lub odpornym na antropogeniczne zmiany w ich środowisku. Przekaz rzek można przetłumaczyć i prześledzić w akwakrytycznym studium na wybranych źródłach, takich jak teksty ludowe i literackie. Artykuł stawia tymże źródłom pytanie o silną reprezentację rzek postrzeganych jako istoty sprawcze np. podczas powodzi, czy o rzeki będące stronami komunikacji w zbiorowych światach złożonych z ludzi, nie-ludzi, a nawet duchów.

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

Jak cytować
Barcz, Anna. 2023. „‘A River Speaks’: Translating Aquatic Voice and Re-Animation of Fluvial Monstrosities”. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica 11 (czerwiec):167-83. https://doi.org/10.24917/23534583.11.10.
Numer
Tom 11 (2023): Języki antropocenu
Dział
Studia i szkice
Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Wydawca „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica” jest upoważniony do korzystania oraz do rozpowszechniana wszystkich opublikowanych w czasopiśmie materiałów na podstawie umowy licencji niewyłącznej nieograniczonej w czasie - zawartej uprzednio na czas nieoznaczony każdorazowo z autorem/ką konkretnego utworu na określonych w tamtejszej umowie polach eksploatacji.  

POLITYKA OTWARTEGO DOSTĘPU
„Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica” to czasopismo o otwartym dostępie, a cała jego zawartość jest dostępna bezpłatnie dla użytkowników i instytucji na zasadach Creative Commons Attribution CC-BY 4.0. (uznanie autorstwa). Użytkownicy/ki mogą czytać, pobierać, wykonywać kopie, rozpowszechniać, drukować, wyszukiwać lub linkować do pełnych tekstów artykułów w tym czasopiśmie bez uprzedniej zgody wydawcy lub autora/ki pod warunkiem podania źródła dostępu i autorstwa danej publikacji. Jest to zgodne z definicją otwartego dostępu BOAI (http://www.soros.org/openaccess).

Biogram autora

Anna Barcz - Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk

Anna Barcz – doktor habilitowana, pracuje w Instytucie Historii (PAN) w Warszawie; była stypendystką Marie Skłodowska‑ C urie w Trinity Long Room Hub w Dublinie i Rachel Carson Center w Monachium; absolwentka MISH‑ u na Uniwersytecie Warszawskim (magisterium z filozofii) i filologii angielskiej; wychowanka Instytutu Badań Literackich (PAN). Humanistyce środowiskowej i relacjom ludzi ze zwierzętami poświęciła trzy książki: dwie w języku angielskim – Environmental Cultures in Soviet East Europe: Literature, History and Memory (2020) i Animal Narratives and Culture: Vulnerable Realism (2017); oraz jedną po polsku – Realizm ekologiczny. Od ekokrytyki do zookrytyki w literaturze polskiej (2016). W najnowszych badaniach naukowych zajmuje się wpływem ekokrytyki na historiografie rzek i kulturową adaptacją do groźnych zjawisk w antropocenie. Kierowała zespołami badawczymi czytającymi rzeki (Wisłę i Odrę). Lubi obmyślać nowe słowniki (ostatnio – akwakrytykę i deep blue maps).

Bibliografia

‘A River Speaks’. Story collected by a student at Ovens school (Co. Cork) from informant Mrs J. Lehane. Collected as part of the Schools’ Folklore scheme, 1937-1938, vol. 0345, National Folklore Collection, University College Dublin, p. 406 [my photo].
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Aristotle De Anima with Translation, Introduction, and Notes, ed. Robert Drew Hicks, Cambridge University Press, Cambridge 1907, https://archive.org/details/aristotledeanima005947mbp [dostęp: 2022/08/30].
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Ackroyd Peter, Thames: Sacred River, Vintage Books, London 2008.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Adorno Theodore W, Aesthetic Theory, edited by G. Adorno, R. Tiedemann, trans. R. Hullot-Kentor, University of Minnesota Press, Minneapolis 1997.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Aquacritical Atlas of the River Vistula, Zenodo 2022, https://doi.org/10.5281/zenodo.7414929 [dostęp: 2023/01/08]
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Astor-Aguilera Miguel and Harvey Graham (eds), Rethinking Relations and Animism: Personhood and Materiality, Routledge, London 2018.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Barcz Anna, Odra - rzeka ekoparadygmatyczna, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” 2017, nr 50 (30), https://doi.org/10.14746/pspsl.2017.30.10 [dostęp: 2022/08/28].
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Barthes Roland, Image-Music-Text, Fontana, London 1977.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Bakhtin Mikhail, Problems of Dostoevsky’s Poetics, trans. C. Emerson, University of Minnesota Press, Minneapolis 1984 [1929].
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Bates Jonathan, The Song of the Earth, Picador, London 2002.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Bird-David Nurit, Persons or Relatives. Animistic Scales of Practice and Imagination, w: Rethinking Relations and Animism: Personhood and Materiality, edited by Miguel Astor-Aguilera and Graham Harvey, Routledge, London 2018, s. 25-34.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Blackwood Algernon, The Willows (1907), produced by S. Shell, D. Newman and PG Distributed Proofreaders, Projekt Gutenberg-DE 2004, https://www.gutenberg.org/files/11438/11438-h/11438-h.htm [dostęp: 2022/08/28].
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Brierley Gary, Finding the Voice of the River Beyond Restoration and Management, Palgrave Macmillan, Cham 2020.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Bristow Tom, The Anthropocene Lyric: An Affective Geography of Poetry, Person, Place, Palgrave Macmillan, Basingstoke 2015.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Cixous Helen, The Laugh of the Medusa, trans. P. and K. Cohen, „Signs” 1976 1(4), p. 875-893.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Clark Cristy, Nia Emmanouil, Page John, Pelizzon Alessandro, Can You Hear the Rivers Sing? Legal Personhood, Ontology, and the Nitty-Gritty of Governance, „Ecology Law Quarterly” 2019, nr 45, p. 787-844.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Clark Timothy, The Value of Ecocriticism, Cambridge University Press, Cambridge 2019.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Cohen Jeffrey Jerome, Monster Theory: Reading Culture, University of Minnesota Press, Minneapolis 1996.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Cohen Jeffrey Jerome, Duckert Lowell (eds.), Elemental Ecocriticism: Thinking with Earth, Air, Water, and Fire, University of Minnesota Press, Minneapolis 2015.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Cronin Michael, Eco-Translation: Translation and Ecology in the Age of the Anthropocene, Routledge, New York 2017.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Cronin Michael, Irish and Ecology, Foilseacháin Ábhair Spioradálta, Dublin 2019.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Cullen John Bernard, The Shannon and Its Shrines, Catholic Truth Society of Ireland, Dublin 1909.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Dasgupta Sukanya, Drayton’s ‘Silent Spring’: <> and the Politics of Landscape, „The Cambridge Quarterly” 2010, nr 39(2), p. 152-171. https://doi.org/10.1093/camqtly/bfq007 [dostęp: 2022/08/28].
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Deer Jemma, Radical Animism: Reading for the End of the World, Bloomsbury Academic, London 2020.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Derrida Jacques, Of Grammatology, trans. G.Ch. Spivak, Johns Hopkins University Press, Baltimore 1997.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Derrida Jacques, The Animal That Therefore I Am (More to Follow), transl. D. Willis, „Critical Inquiry” 2002, nr 28 (2), p. 369-418.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Donovan Josephine, Ethical Mimesis and Emergence Aesthetics, „Humanities” 2019, nr 8(2)/102. https://doi.org/10.3390/h8020102 [dostęp: 2022/08/28].
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Dooge J.C.I, Water and Celtic Mythology, „Hydrologie dans les Paye Celtique” 1996, nr 79, s. 13-24.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Duckert Lowell, For All Waters: Finding Ourselves in Early Modern Wetscapes, University of Minnesota Press, Minneapolis 2017.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Eliot Thomas S., The Waste Land, Boni & Liveright, New York 1922.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Eliot Thomas S., The Three Voices of Poetry, Cambridge University Press, London 1957 [1953].
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Estok Simon, Ecocritical Theory, Presentism, and Praxis, in: The Future of Ecocriticism: New Horizons, edited by S. Oppermann, U. Ozdak, N. Ozkan and S. Slovic, p. 30-42, Cambridge Scholars Publishing, Newcastle upon Tyne 2011.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Farrier David, Anthropocene Poetics: Deep Time, Sacrifice Zones, and Extinction, University of Minnesota Press, Minneapolis 2019.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Gernerth Franz von, An der Schönen Blauen Donau (1867). Lyrics to Johannes Strauss’s walz ‘The Blue Danube’: https://www.geocities.ws/ha_hammer/donausoblau.htm [dostęp: 2022/08/28]
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Gieysztor Aleksander, Mitologia Słowian, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1986.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Griffiths Matthew, The New Poetics of Climate Change. Modernist Aesthetics for a Warming World, Bloomsbury, London 2017.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Harding Stephan, Towards an Animistic Science of the Earth, in: The Handbook of Contemporary Animism, edited by Graham Harvey, Routledge, London 2014, p. 373-384.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Harvey Graham, Adjusted styles of communication (ASCs) in the post-Cartesian world, in: Rethinking Relations and Animism: Personhood and Materiality, edited by Miguel Astor-Aguilera and Graham Harvey, Routledge, London 2018, p. 35-52.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Havelock Eric A., The Muse Learns to Write: Reflections on Orality and Literacy from Antiquity to the Present, Yale University Press, New Haven and London 1986.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Hayman, Eleanor, James, Colleen, & Wedge, Mark, Decolonising Water—Decolonising Personhood—Decolonising Knowledge: A Tlingit and Tagish perspective, “Postcolonial Interventions: An Interdisciplinary Journal of Postcolonial Studies” 2021, vol. 6, Issue 1, p. 102-142, https://doi.org/10.5281/zenodo.4483988 [dostęp: 2022/12/30].
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Heaney Seamus, New Selected Poems. 1966-1987, faber and faber, London 1990.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

HistoryNet Staff, „Irish Confederate Wars: Oliver Cromwell’s Conquest of Ireland”, https://www.historynet.com/irish-confederate-wars-oliver-cromwells-conquest-of-ireland/ [dostęp: 2022/08/28].
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Hughes Ted, Collected Poems, ed. P. Keegan, Farrar, Straus and Giroux, New York 2003.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Irigaray Luce Marine Lover of Friedrich Nietzsche, trans. Gillian C. Gill, Columbia University Press, New York 1991 [1980].
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Kinsky Esther, Am Fluss. Roman, Matthes & Seitz, Berlin 2014.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Kneitz Agnez, Polluted Thames, Declining City: London as an Ecosystem in Charles Dickens’s Our Mutual Friend, in: Rivers Lost, Rivers Regained: Rethinking City-River Relations, edited by Martin Knoll, Uwe Lübken, and Dieter Schott, p. 219-238, University of Pittsburgh Press, Pittsburgh 2017.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Knickerbocker Scott, Ecopoetics: The Language of Nature, The Nature of Language, Massachusetts University Press, Amherst 2012.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Krawczyk-Wasilewska Violetta, Współczesna wiedza o folklorze, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1986.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Laing Olivia, To the River: A Journey Beneath the Surface, Canongate Canons, Edinburgh 2011.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Manes Christopher, Nature and Silence, „Environmental Ethics” 1992, nr 14 (4), p. 339-350.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Marvin Garry, McHugh Susan (eds.), Routledge Handbook of Human-Animal Studies, Routledge, London 2014.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

McCully Patrick, Silenced Rivers: The Ecology and Politics of Large Dams, Zed Books, New York 2001.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Nacher, Antropocen nad Missisipi - języki rzeki, „Kultura Współczesna” 2021, nr 1 (113), s. 43-59, https://doi.org/10.26112/kw.2021.113.04 [dostęp: 2022/08/30].
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

O’Gorman Emily, Gaynor Andrea, More-than-Human Histories, „Environmental History” 2020, nr 25(4), p. 711-735, https://doi.org/10.1093/envhis/emaa027 [dostęp: 2022/08/27].
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Ong Walter J., The Barbarian Within, Macmillan, New York 1962.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Opperman Serpil, Ecocriticism: Natural World in the Literary Viewfinder, „Journal of Faculty of Letters” (December 1999), nr 16.2, p. 29-46.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Oswald Alice, Dart, Faber & Faber, London 2002.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Pełka Leonard J., Polska demonologia ludowa, Wydawnictwo Iskry, Warszawa 1987.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Petofi Sandor, The Tisza (1847), transl. W. Kirkconnell. Visegrad Fund: https://www.visegradliterature.net/works/hu/Pet%C5%91fi_S%C3%A1ndor/A_Tisza/en/2071 [dostęp: 2022/08/25].
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Philpin Selina, An Ecocritical Reading of the River Thames in Selected “Fin de Siècle” Literature (Phd Thesis), Cardiff Metropolitan University, Cardiff 2018.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Plumwood Val, Nature in the Active Voice, in: The Handbook of Contemporary Animism, edited by G. Harvey, Routledge, London 2014, p. 441-453.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Potts Donna, Contemporary Irish Poetry and the Pastoral Tradition, University of Missouri Press, Columbia 2011.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Rangeley-Wilson Charles, Silt Road. The Story of a Lost River, Vintage Books, London 2014.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Scott James, In Praise of Floods [recorded lecture], The Havens Wright Center for Social Justice: https://havenswrightcenter.wisc.edu/2021/09/07/james-scott-political-science-and-anthropology-yale-university/ [dostęp: 2022/08/28]
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Sławek Tadeusz, Wesling Donald, Literary Voice: The Calling of Jonah, Suny Press, Albany 1995.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Smith Jos, The New Nature Writing. Rethinking the Literature of Place, Bloomsbury, London 2017.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Solnick Sam, Poetry and the Anthropocene. Ecology, biology and technology in contemporary British and Irish poetry, Routledge, Oxon 2016.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Spivak Gayatri Ch., Can the Subaltern Speak?, in: Marxism and the Interpretation of Culture, edited by C. Nelson and L. Grossberg, Macmillan, Basingstoke 1988, p. 271-313.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Tokarczuk Olga, Odra, w: Moment niedźwiedzia, Krytyka Polityczna, Warszawa 2003.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Tyszkiewicz Jan, Pogańska Polska. Wierzenia, kalendarz, zwyczaje, Oficyna Wydawnicza Aspra, Warszawa 2020.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Weber Andreas, Enlivenment. Toward a Poetics of the Anthropocene, The MIT Press, Cambridge, MA 2019.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Weil Kari, Thinking Animals. Why Animal Studies Now?, Columbia University Press, New York 2012.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Weinstock Jeffrey Andrew (ed.), The Monster Theory Reader, University of Minnesota Press, Minneapolis 2020.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Wohl Ellen, Virtual Rivers. Lessons from the Mountain Rivers of the Colorado Front Range, Yale University Press, New Haven 2001.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Wolfe Cary, What is posthumanism?, University of Minnesota Press, Minneapolis 2010.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Wormald Mark, Fishing for Ted, in: Ted Hughes: From Cambridge to Collected, edited by T. Gifford, M. Wormald, N. Roberts, Palgrave Macmillan, New York 2013, p. 112-129.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Wójcicki Kazimierz W., Klechdy, starożytne podania i powieści ludu polskiego i Rusi, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1972.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Zumthor Paul, Oral poetry: an introduction, transl. K. Murphy-Judy, University of Minnesota Press, Minneapolis 1990.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##