Retoryczność teorii wobec praktyk literatury w dobie audiowizualności starych i nowych mediów
Article Sidebar
Main Article Content
Abstrakt
Wraz z rozwojem badań interdyscyplinarnych w obrębie literaturoznawstwa pojawiło się wiele pojęć przenoszonych z innych dyscyplin naukowych do kręgu literaturoznawczego. Jednym z takich obszarów niewątpliwie jest audiowizualność związana z rozwojem mediów i nowych technologii. Artykuł podejmuje refleksję nad mechanizmem dostosowywania słownika pojęć teorii literatury do pola audiowizualnego, które wyznacza współcześnie komunikację literacką. Używane i popularne metafory medialne mają bardzo często literaturoznawczą proweniencję albo wykorzystywane są w sposób czysto filologiczny na poziomie tropu czy metafory. Przenoszone do języka teorii literatury tracą swoje źródłowe właściwości, prowadząc do rozmycia granic dyskursu dyscyplinowego. Stają się one próbą negocjowania znaczeń w obrębie dobrze znanych, czasem odświeżonych, odrodzonych, zrekonstruowanych, pojęć teoretycznych wywiedzionych z dobrego, starego strukturalizmu.
Downloads
Article Details
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Wydawca „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica” jest upoważniony do korzystania oraz do rozpowszechniana wszystkich opublikowanych w czasopiśmie materiałów na podstawie umowy licencji niewyłącznej nieograniczonej w czasie - zawartej uprzednio na czas nieoznaczony każdorazowo z autorem/ką konkretnego utworu na określonych w tamtejszej umowie polach eksploatacji.
POLITYKA OTWARTEGO DOSTĘPU
„Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica” to czasopismo o otwartym dostępie, a cała jego zawartość jest dostępna bezpłatnie dla użytkowników i instytucji na zasadach Creative Commons Attribution CC-BY 4.0. (uznanie autorstwa). Użytkownicy/ki mogą czytać, pobierać, wykonywać kopie, rozpowszechniać, drukować, wyszukiwać lub linkować do pełnych tekstów artykułów w tym czasopiśmie bez uprzedniej zgody wydawcy lub autora/ki pod warunkiem podania źródła dostępu i autorstwa danej publikacji. Jest to zgodne z definicją otwartego dostępu BOAI (http://www.soros.org/openaccess).
Bibliografia
Aarseth Espen J., Cybertekst: literatura ergodyczna, przeł. Anna Rogozińska, w: Antropologia twórczości słownej. Zagadnienia i wybór tekstów, red. Agnieszka Karpowicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2012, s. 669–678.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Antonik Dominik, Twórczość literacka w pejzażu medialnym. O społecznym życiu literatury, „Teksty Drugie” 2017, nr 1, s. 405–420.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Bal Mieke, Wędrujące pojęcia w naukach humanistycznych, przeł. Maria Bucholc, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa 2012.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Balcerzan Edward, Jak starzeje się literaturoznawstwo, „Teksty Drugie” 1992, nr 6, s. 5–21.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Balcerzan Edward, Literackość. Modele, gradacje, eksperymenty, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Toruń 2013.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Balcerzan Edward, W stronę genologii multimedialnej, w: Genologia dzisiaj, red. Włodzimierz Bolecki, Ireneusz Opacki, Instytut Badań Literackich Wydawnictwo, Warszawa 2000, s. 86–101.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Barthes Roland, S/Z, przeł. Michał Paweł Markowski, Maria Gołębiewska, Wydawnictwo KR, Warszawa 1999.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Bauer Zbigniew, Czy potrzebna jest nam nowa teoria literatury?, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria” 2003, nr 3, s. 5–22.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Bodzioch-Bryła Bogusława, (Nie)ogarnialne(?) przestrzenie tekstu literackiego. O nowomedialnych eksperymentach z formą i treścią poezji i prozy XXI wieku, w: Maszyny kruszenia słowa. Brulion, red. Adam Regiewicz, Wydawnictwo AJD, Częstochowa 2014 (na prawach rękopisu).
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Bodzioch-Bryła Bogusława, Sploty: przepływy, architekt(s)tury, hybrydy. Polska e-poezja w dobie procesualności i konwergencji, Wydawnictwo Naukowe Ignatianum – WAM, Kraków 2019.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Bodzioch-Bryła Bogusława, Dorak-Wojakowska Lilianna, Kaczmarzyk Michał, Regiewicz Adam, Przepływy, protezy, przedłużenia… Przemiany kultury polskiej pod wpływem nowych mediów po 1989 roku, Wydawnictwo Naukowe Ignatianum, Kraków 2015.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Bodzioch-Bryła Bogusława, Pietruszewska-Kobiela Grażyna, Regiewicz Adam, Literatura – nowe media. Homo irretitus w kulturze literackiej XX i XXI wieku, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2015.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Burszta Wojciech Jerzy, Zeidler-Janiszewska Anna, Poza akademickimi podziałami. Wędrowanie z Mieke Bal, w: Mieke Bal, Wędrujące pojęcia w naukach humanistycznych, przeł. Maria Bucholc, Warszawa 2012, s. 11–22.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Burzyńska Anna, Markowski Michał Paweł, Teorie literatury XX wieku. Podręcznik, Wydawnictwo Znak, Kraków 2006.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Czapliński Przemysław, Sploty, w: Nowa humanistyka. Zajmowanie pozycji, negocjowanie autonomii, red. Przemysław Czapliński i in., Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa 2017.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Goody Jack, Kradzież historii, przeł. Jacek Dobrowolski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Hopfinger Maryla, Kultura audiowizualna a rozumienie literatury, „Pamiętnik Literacki” 1974, z. 4, s. 129–146.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Hopfinger Maryla, Literatura i media. Po 1989 roku, Oficyna Naukowa, Warszawa 2010.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Hopfinger Maryla, Literatura w kulturze audiowizualnej, „Pamiętnik Literacki” 1992, nr 1, s. 98–113.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Jenkins Henry, Kultura konwergencji. Zderzenie starych i nowych mediów, przeł. Małgorzata Bernatowicz, Mirosław Filiciak, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2007.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Koziołek Ryszard, Teoria literatury jako akt wiary, w: Teoria nad-interpretacją?, red. Józef Olejniczak, Marta Baron, Paweł Tomczok, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2012, s. 12–29.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Lewiński Dominik, Strukturalistyczna wyobraźnia metateoretyczna. O procesach paradygmatyzacji w polskiej nauce o literaturze po 1958 roku, TAiWPN Universitas, Kraków 2004.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Liternet. Literatura i Internet, red. Piotr Marecki, Wydawnictwo Rabid, Kraków 2002.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Marecki Piotr, Narodziny subpola polskiej literatury cyfrowej, w: Maszyny kruszenia słowa. Brulion, red. Adam Regiewicz, Częstochowa 2014 (na prawach rękopisu).
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
McLuhan Marshall, Wybór tekstów, przeł. Ewa Różalska, Jacek M. Stokłosa, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2001.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Od liberatury do e-literatury, red. Eugeniusz Wilk, Monika Górska-Olesińska, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2011.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Ogonowska Agnieszka, Twórcze metafory medialne. Baudrillard – McLuhan – Hoffman, TAiWPN Universitas, Kraków 2010.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Pawlicka Urszula, Literatura cyfrowa. W stronę podejścia procesualnego, Wydawnictwo Naukowe Katedra, Gdańsk 2017.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Perzyńska Anna, Opowiadać dalej – fanfiki, mashupy, uniwersa – alternatywa i konwergencja, w: Problemy konwergencji mediów, red. Michał Kaczmarczyk, Dariusz Rott, Oficyna Wydawnicza Humanitas, Sosnowiec – Praga 2013, s. 81–91.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Pisarski Mariusz, Literatura open source: raport z eksperymentu, „Teksty Drugie” 2015 nr 3, 96–116.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Pisarski Mariusz, Xanadu. Hipertekstowe przemiany prozy, Korporacja Ha!art, Kraków 2013.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Regiewicz Adam, Czytanie audiowizualnością. Przyczynek do refleksji nad strategiami audiowizualnymi w tekstach literackich, w: Między XX a XXI wiekiem. Z literaturoznawczych warsztatów badawczych, red. Leszek Będkowski, Grażyna Pietruszewska-Kobiela, Wydawnictwo AJD, Częstochowa 2014, s. 121–137.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Regiewicz Adam, Komparatystyka jako sposób badania nowych mediów, „Teksty Drugie” 2014, nr 2, s. 49–70.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Skarga Barbara, Granice historyczności, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1989.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Sławiński Janusz, I cóż dalej, szary człowieku?, „Teksty” 1974, nr 2, s. 1–9.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Szczęsna Ewa, Poetyka mediów, Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2007.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Szczęsna Ewa, Znak cyfrowy w świecie. Semiotyczne aspekty komunikacji komputerowej, w: Komunikowanie (się) w mediach elektronicznych. Język, edukacja, semiotyka, red. Mirosław Filiciak, Grzegorz Ptaszek, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2007, s. 272–283.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Ślósarska Joanna, Zasada tranzytywności w kulturze, Wydawnictwo „Scriptum” Tomasz Sekunda, Kraków 2014, s. 9.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
„Ta dziwna instytucja zwana literaturą”. Z Jacques’em Derridą rozmawia Derek Attridge, przeł. Michał Paweł Markowski, „Literatura na Świecie” 1998, nr 11–12, s. 176–225.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Tekst-tura. Wokół nowych form tekstu literackiego i tekstu jako dzieła sztuki, red. Małgorzata Dawidek-Gryglicka, Korporacja Ha!art, Kraków 2005.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Welsch Wolfgang, Nasza postmodernistyczna moderna, przeł. Roman Kubicki, Anna Seidler-Janiszewska, Oficyna Naukowa, Warszawa 1998.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Winiecka Ewa, Poszerzanie pola literackiego. Studia o literackości w internecie, TAiWPN Universitas, Kraków 2020.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Wróblewski Michał, Literatura, język, media, „Teksty Drugie” 2012, nr 6, s. 129–135.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##