Od pramatki kiedry do wnuczki jabłonki. Historie rodowe w „Listach z nieba” Stanisława Vincenza

Main Article Content

Ewa Serafin

Abstrakt

Artykuł jest próbą rekonstrukcji historii rodowych Szumejów, bohaterów cyklu Na wysokiej połoninie Stanisława Vincenza. Najciekawszym motywem opowieści jest pochodzenie rodu od drzew. Zanalizowane zostały deskrypcje drzew oraz konsekwencje niezwykłego pochodzenia dla kreacji bohaterów. Wyróżniono obrazy kiedry: wojownik, gazda, matka rodu, drzewo żywota i umierania. Cechami odziedziczonymi przez potomków kiedry są: wytrwałość, nieugiętość oraz troskliwość i zaufanie do świata. Z uwagi na patrylinearną strukturę rodu kobiety są na drugim planie rodowych historii, brak w nich narratorki, ostatnia kobieta z rodu umiera. Na płaszczyźnie społecznej i symbolicznej nie istnieje pokoleniowa więź między kobietami. W artykule uwzględniono również zawarte w dziejach rodu symboliczne odniesienia do historii zbawienia.

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

Jak cytować
Serafin, Ewa. 2020. „Od Pramatki Kiedry Do Wnuczki jabłonki. Historie Rodowe W «Listach Z nieba» Stanisława Vincenza”. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica 8 (grudzień):187-200. https://doi.org/10.24917/23534583.8.11.
Dział
Studia i szkice
Biogram autora

Ewa Serafin - Uniwersytet Wrocławski

Ewa Serafin – dr, pracuje w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego (Zakład Literatury Ludowej, Dziecięcej i Popularnej). Jej zainteresowania naukowe to: antropologia baśni ludowej, związki literatury i folkloru, feministyczna interpretacja literatury, wątki ekologiczne w literaturze.

Bibliografia

Brzezina Maria, Stylizacja huculska, TAiWPN Universitas, Kraków 1992.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Cavarero Adrianna, Opowiedz mi swoją historię, przeł. Agnieszka Klimczak, „Pamiętnik Literacki” 2004, t. 95, nr 3, s. 5–41.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Ciechomska Maria, Od matriarchatu do feminizmu, Wydawnictwo Brama, Poznań 1996.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Dunin-Karwicka Teresa, Drzewo na miedzy, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Toruń 2012.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Eliade Mircea, Traktat o historii religii, przeł. Jan Wierusz-Kowalski, Wydawnictwo KR, Warszawa 2000.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Iwasiów Inga, Gender dla średnio zaawansowanych. Wykłady szczecińskie, Wydawnictwo WAB, Warszawa 2008.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Iwasiów Inga, Inna uległość. Trudne początki szczecińskiej lokalności, w: Narracje po końcu (wielkich) narracji. Kolekcje, obiekty, symulakra…, red. Hanna Gosk, Andrzej Zieniewicz, Wydawnictwo Elipsa, Warszawa 2007, s. 346–356.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Jonca Magdalena, Sierota w literaturze polskiej dla dzieci w XIX wieku, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1994.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Kaczmarek Michał, Proza pamięci. Stanisława Vincenza pamięć i narracja, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2009.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Kolbuszewski Jacek, „Pismo światowe” Stanisława Vincenza, w: Z problemów aksjologii literatury i kultury popularnej. Prace ofiarowane Józefowi Nowakowskiemu, red. Stanisław Uliasz, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Rzeszowie, Rzeszów 1996, s. 41–54.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Kolbuszewski Jacek, Stanisława Vincenza czytanie krajobrazu. „Na wysokiej połoninie”, w: Studia o Stanisławie Vincenzie, red. Piotr Nowaczyński, Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Fundacja Jana Pawła II – Polski Instytut Kultury Chrześcijańskiej, Lublin – Rzym 1994, s. 215–228.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Kotula Franciszek, Przeciw urokom, wstęp Piotr Kuncewicz, Warszawa 1989.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Kowalski Piotr, Leksykon. Znaki świata. Omen, przesąd, znaczenie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa – Wrocław 1998.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Lurker Manfred, Przesłanie symboli w mitach, kulturach i religiach, przeł. Ryszard Wojnakowski, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 2011.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Ługowska Jolanta, Ład życia w perspektywie „Prawdy starowieku”, w: Świat Vincenza. Studia o życiu i twórczości Stanisława Vincenza (1888–1971), red. Jan Andrzej Choroszy, Jacek Kolbuszewski, Oficyna Wydawnicza „Leopoldinum”, Wrocław 1992.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Ługowska Jolanta, Vincenz – mistrz słowa mówionego, Agencja Wydawnicza a linea, Wrocław 2015.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Madyda Aleksander, W poszukiwaniu jedności człowieka i świata. Folklor w twórczości Stanisława Vincenza, Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego w Toruniu, Toruń 1992.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Neyman Elżbieta, A ciało słowem się stało, „Teksty Drugie” 1995, nr 3–4, s. 5–30.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Olejniczak Józef, Arkadia i małe ojczyzny. Vincenz – Stempowski – Wittlin – Miłosz, Oficyna Literacka, Kraków 1992.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Ołdakowska-Kuflowa Mirosława, Stanisław Vincenz wobec dziedzictwa kultury, Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 1997.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Ruszczak Andrzej, Huculskie śpiewanki. Wybór z archiwum Stanisława Vincenza w Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich we Wrocławiu, „Płaj” 2015, nr 50 (jesień), s. 145–160.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Serafin Ewa, Literacki model „małej ojczyzny” w perspektywie feministycznej i genderowej – interpretacja „Prawdy starowieku” Stanisława Vincenza, w: Regionalizm w kulturze – między słowem, muzyką i architekturą, red. Małgorzata Suświłło, Adam Grabowski, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn 2017, s. 71–88.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Stuligrosz Magdalena, Las w poezji greckiej okresu archaicznego i klasycznego, „Studia i Materiały Ośrodka Kultury Leśnej w Gołuchowie” 2016, nr 15, s. 249–268.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Szczepanowicz Barbara, Atlas roślin biblijnych. Pochodzenie, miejsce w Biblii i symbolika, Kraków 2004.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Szczuka Kazimiera, Kopciuszek, Frankenstein i inne. Feminizm wobec mitu, Wydawnictwo eFKa, Kraków 2001.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Vincenz Stanisław, Na wysokiej połoninie. Pasmo I: Prawda starowieku. Obrazy, dumy i gawędy z Wierchowiny Huculskiej, przedmowa Andrzej Kuśniewicz, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1980.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Vincenz Stanisław, Na wysokiej połoninie. Pasmo II: Nowe czasy. Księga II: Listy z nieba, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1982.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Vincenz Stanisław, Na wysokiej połoninie. Pasmo III: Barwinkowy wianek, epilog i posłowie Andrzej Vincenz, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1983.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Vincenz Stanisław, Resztki archaicznej kultury u Hucułów. Dawne sposoby obliczeń, „Ziemia” 1935, nr 10, s. 211–217 i odb.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Vulcănescu Romulus, Kolumna niebios, przeł. Danuta Bieńkowska, wiersze przeł. Zbigniew Stolarek, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1979.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Wenklar Kinga, Kobieta Pokucia i Huculszczyzny. Studium etnolingwistyczne, Wydawnictwo LEXIS, Kraków 2011.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Żmidziński Jakub, Wzór nieznany. Stanisław Vincenz a muzyka, Agencja Wydawnicza a linea, Wrocław – Poznań 2018.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##