Retoryka (klasyczna) vs retoryczność (ponowoczesna). Analiza retoryczna polemiki naukowej. Przypadek Jakuba Z. Lichańskiego i Michała Rusinka
Article Sidebar
Main Article Content
Abstrakt
W artykule podjęta została próba opisania sporu w teorii (literatury) na przykładzie polemiki Panów Profesorów Jakuba Z. Lichańskiego i Michała Rusinka. Publiczna dyskusja tych uczonych prowadzona była głównie na łamach najważniejszych periodyków polskiej humanistyki w początkach pierwszej dekady XXI wieku, a dotyczyła sposobu rozumienia retoryki, którą prof. Lichański pojmuje tradycyjnie, choć zarazem nowocześnie, natomiast prof. Rusinek ujmuje retorykę w wymyślnych kategoriach ponowoczesności. Metodę opisu tego sporu przewrotnie oferuje sama retoryka (klasyczna), która integruje tekstowy, komunikacyjny i kontekstowy aspekt każdej wypowiedzi, ukazując jej perswazyjną, czyli poznawczą, wychowawczą i estetyczną, funkcję. Nawet publikacji naukowej, zwłaszcza polemicznej.
Downloads
Article Details
Wydawca „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica” jest upoważniony do korzystania oraz do rozpowszechniana wszystkich opublikowanych w czasopiśmie materiałów na podstawie umowy licencji niewyłącznej nieograniczonej w czasie - zawartej uprzednio na czas nieoznaczony każdorazowo z autorem/ką konkretnego utworu na określonych w tamtejszej umowie polach eksploatacji.
POLITYKA OTWARTEGO DOSTĘPU
„Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica” to czasopismo o otwartym dostępie, a cała jego zawartość jest dostępna bezpłatnie dla użytkowników i instytucji na zasadach Creative Commons Attribution CC-BY 4.0. (uznanie autorstwa). Użytkownicy/ki mogą czytać, pobierać, wykonywać kopie, rozpowszechniać, drukować, wyszukiwać lub linkować do pełnych tekstów artykułów w tym czasopiśmie bez uprzedniej zgody wydawcy lub autora/ki pod warunkiem podania źródła dostępu i autorstwa danej publikacji. Jest to zgodne z definicją otwartego dostępu BOAI (http://www.soros.org/openaccess).
Bibliografia
Biti Vladimir, Ideologia znaku literackiego – znak teoretycznej ideologii. O aktualnej sytuacji teorii literatury w Jugosławii, przeł. Jan Wierzbicki, „Pamiętnik Literacki” 1990, z. 3, s. 225–252.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Bogołębska Barbara, Współczesne polskie badania nad retoryką i jej zastosowaniami, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica” 2005, t. 7, s. 5–14.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Bolecki Włodzimierz, Polowanie na postmodernistów (w Polsce), „Teksty Drugie” 1993, nr 1, s. 7–24.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Budzyńska-Daca Agnieszka, Retoryka debaty. Polskie wielkie debaty przedwyborcze 1995–2010, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2015.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Budzyńska-Daca Agnieszka, Sztuka argumentacji, w: Retoryka, red. Maria Barłowska, Agnieszka Budzyńska-Daca, Piotr Wilczek, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Budzyńska-Daca Agnieszka, Kwosek Jacek, Erystyka czyli o sztuce prowadzenia sporu. Komentarze do Schopenhauera, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2019.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Burzyńska Anna, Poststrukturalizm, w: Anna Burzyńska, Michał Paweł Markowski, Teorie literatury XX wieku. Podręcznik, Wydawnictwo Znak, Kraków 2006.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Czaplejewicz Eugeniusz, Pierwotne założenia: Czym jest poetyka pragmatyczna?, w: tegoż, Pragmatyka, dialog, historia. Problemy współczesnej teorii literatury, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1990.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Douglas Rodney B., Arystotelesowska koncepcja komunikacji retorycznej, przeł. Wiesław Krajka, „Pamiętnik Literacki” 1977, z. 1, s. 203–210.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Ingarden Roman, W sprawie budowy dzieła literackiego. Profesorowi Markiewiczowi w odpowiedzi, „Pamiętnik Literacki” 1964, z. 1, s. 183–202.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kaczmarkowski Michał, Retoryka (starożytna) – możliwa podstawa nauk humanistycznych, w: Retoryka antyczna i jej dziedzictwo, red. Jerzy Axer, Warszawa 1996, s. 95–105.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Karcz Andrzej, Kryzys badań literackich a po-poststrukturalistyczne propozycje, „Teksty Drugie” 2001, nr 2, s. 156–167.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kochan Marek, Pojedynek na słowa. Techniki erystyczne w publicznych sporach, Wydawnictwo Znak, Kraków 2007.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Korolko Mirosław, Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny, Wiedza Powszechna, Warszawa 1990.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Koziołek Ryszard, Teoria literatury jako akt wiary, w: Teoria nad-interpretacją?, red. Józef Olejniczak, Marta Baron, Paweł Tomczok, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2012.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Lausberg Heinrich, Retoryka literacka. Podstawy wiedzy o literaturze, przeł. Albert Gorzkowski, Wydawnictwo Homini, 2002.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Lichański Jakub Z., Co to jest retoryka?, Wydawnictwo PAN, Kraków 1996.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Lichański Jakub Z., Myślenie o retoryce, „Teksty Drugie” 2002, nr 1–2, s. 277–294.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Lichański Jakub Z., Retoryka. Przegląd współczesnych szkół i metod badawczych, w: Retoryka a literatura, red. Barbara Otwinowska, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1984.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Lichański Jakub Z., Retoryka od średniowiecza do baroku. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1992.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Lichański Jakub Z., Retoryka przeciw postmodernizmowi, „Przegląd Humanistyczny” 1994, nr 6, s. 35–42.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Lichański Jakub Z., Retoryka w Polsce. Studia o historii, nauczaniu i teorii w czasach I Rzeczypospolitej, Wydawnictwo DiG, Warszawa 2003.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Lichański Jakub Z., Retoryka i poetyka: siostry czy rywalki?, w: Od poetyki do hermeneutyki literaturoznawczej, red. Tadeusz Budrewicz, Jerzy S. Ossowski, Antykwa, Kraków 2008.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Markowski Michał P., Humanistyka: niedokończony projekt, „Teksty Drugie” 2011, nr 6, s. 13–28.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Markiewicz Henryk, Jeszcze o budowie dzieła literackiego. W związku z artykułem prof. R. Ingardena, „Pamiętnik Literacki” 1964, z. 2, s. 429–434.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Markiewicz Henryk, Od Autora, w: tegoż, Główne problemy wiedzy o literaturze, TAiWPN Universitas, Kraków 1996.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Markiewicz Henryk, Roman Ingarden o dziele literackim, „Estetyka”1961, t. 2, s. 266–277.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Modrzejewska Ewa, Lógos, éthos, pathos w praktyce medialno-politycznej. Środki przekonywania w cytowanych wypowiedziach opozycji, „Forum Artis Rhetoricae” 2012, nr 2, s. 55–78.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Nycz Ryszard, O jednym z powodów tak zwanego kryzysu (w humanistyce, zwłaszcza polonistycznej), „Teksty Drugie” 2001, nr 1, s. 4–6.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Regiewicz Adam, Czy potrzebna jest retoryczna teoria literatury?, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica” 2017, z. 5. s. 62–73.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Retoryka a literatura, red. Barbara Otwinowska, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1984.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Rusinek Michał, Między retoryką a retorycznością, TAiWPN Universitas, Kraków 2003.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Rusinek Michał, Odpowiedź na polemikę Profesora Jakuba Z. Lichańskiego, „Teksty Drugie” 2002, nr 1–2, s. 290–294.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Rusinek Michał, Powrót, zwrot i różnica w myśleniu o retoryce, „Teksty Drugie” 2001, nr 2, s. 168–189.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Rusinek Michał, Retoryka obrazu. Przyczynek do percepcyjnej teorii figur, Wydawnictwo Słowo/Obraz Terytoria, Gdańsk 2012.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Rusinek Michał, Teoria (literatury) i opór wobec retoryki, w: Retoryka w Polsce. Teoria i praktyka w ostatnim półwieczu, red. Marek Skwara, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2006, s. 65–74.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Rusinek Michał, Załazińska Aneta, Retoryka codzienna. Poradnik nie tylko językowy, Czarna Owca, Warszawa 2010.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Rusinek Michał, Załazińska Aneta, Retoryka podręczna czyli jak wnikliwie słuchać i przekonująco mówić, Wydawnictwo Znak, Kraków 2005.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Skwara Marek, O polskiej retoryce po 1945 roku, w: Retoryka, red. Marek Skwara, Wydawnictwo Słowo/Obraz Terytoria, Gdańsk 2008.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Sokolski Jacek, Retoryka a literatura (recenzja), „Pamiętnik Literacki” 1986, z. 4, s. 311–313.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Stec Wiesław, Retoryka jako narzędzie badania staropolskiej literatury polemicznej. (Na przykładzie Gratisa Jana Brożka), „Zeszyty Naukowe – Uniwersytet Warszawski. Filia w Białymstoku” 1984, t. 8, z. 44, s. 140–151.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Tatarkiewicz Władysław, Historia filozofii, t. 1, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1988.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Tomkowski Jan, Dwadzieścia lat z literaturą 1977–1996, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1998.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Ziomek Jerzy, O współczesności retoryki, w: tegoż, Prace ostatnie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Ziomek Jerzy, Retoryka opisowa, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1990.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##